در همایش علمی سالیانه انجمن بررسی و مطالعه درد عنوان شد:
سردردهای مزمن، قاتل سلولهای خاکستری
دهمین همایش علمی سالیانه انجمن بررسی و مطالعه درد در ایران 23 تا 24 اردیبهشت ماه و به همت انجمن بررسی و مطالعه درد در ایران و با همکاری سایر مراکز علمی، تحقیقاتی و دانشگاهی کشور و نیز مهمانان و سخنرانان خارجی، با هدف ارائه آخرین دستاورد های علمی و پژوهشی و تبادل نظر متخصصان و صاحب نظران در کلیه رشته های علوم پایه و بالینی در حوزه درد شناسی و ارتقای سطح علمی و توسعه دیدگاه‌های جدید در ارتباط با مسائل علمی روز میان اساتید و متخصصان کشور در مرکز همایش‌های بین المللی رایزن برگزار شد.
مـوضـوعـات مـورد بحـث در دهمیـن همـایش علمی انجمن درد را فیزیولوژی و فارماکولوژی در ارزیابی درد – روانشناسی درد – درمان های داروئی درد – فـیــزیــوتــراپــی درد – درد هــای عـضــلانــی – استخوانی – سر درد – روش های جراحی کنترل درد – درد های سرطانی – آنستزیولوژی و درد – دردهـای نـوروپـاتیک – درد در کودکان – درد در سالمندان – طب جایگزین و درد – عوامل اجتماعی درد و هزینه های اقتصادی درد تشکیل می داد.
دکتر محمد رییس انجمن بررسی و مطالعه درد در ایران با بیان این که درمان‌دردهای مزمن چند تخصصی است و باید به همه ابعاد آن توجه شود، گـفـــت: <در درمــان درد بــایــد بــه بـعــد جـسـمــانــی (بـیــولــوژیــک) ، روانــی (ســایـکــولـوژیـک) و حتـی اجتماعی آن توجه شود.>
دکتر شریفی ــ رییس انجمن بررسی و مطالعه درد در ایران ــ در افتتاحیه دهمین همایش علمی درد به هزینه‌های اجتماعی ناشی از درد در کشور اشاره کرد و افزود: <در برخی از مناطق، مراکز تیمی برای درمـان درد راه‌اندازی و برای همایش امسال هم شعار درمان چند تخصصی درد برگزیده شد.>
شریفی، رئیس انجمن بررسی و مطالعه درد در ایران گفت :< هدف از برگزاری این همایش ارتقاء دانـش پـزشـکـان و جـامـعـه در ارتـبـاط بـا مـوضـوع دردهای حاد، دردهای مزمن و همچنین دردهای سـرطـانـی بود.> وی گفت: <در همایش امسال بر خلاف سال های گذشته مقاله دریافت نکرده ایم وموضوعات مهم در زمینه درد توسط سخنرانان بـرجـسـتـه داخـلـی و خـارجـی ارائـه شـد.> شـریفی افـزود:< اصـلـی تـریـن سـخـنرانی ها با موضوعات نقش لیزر در درمان درد ، نقش سرویس های کنترل درد حاد، دردهای عضلانی – استخوانی در کاربران کامپیوتر ، پیشگیری از دردهای آرتروزی ، درمان دردهـای سـرطـانـی ، خـواب و ارتـباط آن با درد ، هزینه‌های اقتصادی دردهای مزمن و درمان های چند تخصصی دردهای مزمن بود.> رئیس انجمن بررسی و مطالعه درد در ایران گفت:< از برنامه های جانبی این همایش بر پایی نمایشگاهی از تجهیزات پزشکی و دارویی بود. >
تحمل دردهای مزمن به عوارض غیر قابل برگشت در مغز منجر می شود
رییس دهمین همایش علمی سالیانه انجمن با بیان این که دردهای مزمن تغییرات ساختاری در مـغـز ایـجـاد مـی‌کـنـد، گـفـت:< افرادی که به مدت طولانی دردها را تحمل می‌کنند، به تغییرات غیر قـــابـــل بـــرگــشـــت در سـلـسـلــه اعـصــاب مــرکــزی دچارشده و عوارض آنها باقی می ماند. >
دکـتـر سـعـیـد سـمـنـانـیـان در سـخنرانی خود در دهمیـن همـایـش علمـی سالیانه انجمن بررسی و مطـالعه درد در ایران با موضوع تغییرات ساختار مغز بر اثر دردهای مزمن با بیان این که در دردهای مزمن شکل پذیری مغز تغییر می‌کند، اظهار کرد:< البتـه در ایـن گـونـه دردها نورون‌ها (سلولهای عصبی) هم دچار تغییر می‌شوند، به نحوی که حتی پــس از بــرطــرف شـدن علـت درد همچنـان بـاقـی می‌ماند و به عنوان یک بیماری به شمار می‌آید . >
وی با تاکید بر این که در دردهای مزمن، عملکرد مـغـز ، نورون‌ها (سلولهای عصبی) و اجزای مغز تــغــیــیـــر مـــی‌کــنــنـــد، گـفــت: <در دردهــای مــزمــن نوروترنسمیتر (واسطه‌های شیمیایی) و در نهایت ساختار مغز تغییر می‌کند. >
سـمـنـانـیـان بـا بـیـان ایـن کـه کـاهـش مـیـزان مـاده خــاکـسـتـری مغـز از تغییـرات رایـج در مغـز بـر اثـر دردهای مزمن است، افزود: <همچنین در مبتلایان بـه کـمـردرد مـزمـن افـزایـش فـعـالـیـت قـشـری مغز مربوط به کمر و انتقال فعالیت این بخش از مغز به نواحی قشری مجاور (به عنوان مثال پا و ران) رخ می‌دهد که البته این تغییرات با بهبود درد به حالت اولیه بر می‌گردد. >
وی کاهش میزان ماده خاکستری مغز، کوچک شـدن نـورون‌هـا و حتی کاهش اتصالات عصبی (سیناپس‌ها) را از عوارض دردهای مزمن برشمرد و یادآور شد: <حداقل 70 تا 80 درصد افراد جامعه کـمـردرد را تـجـربـه کـرده‌انـد و در افـراد مـبـتـلا بـه کمردردهای مزمن مغز آتروفی می‌شود. >
رییـس دهمیـن همـایـش علمـی سـالیانه انجمن بــــررســــی و مـطـــالـعـــه درد در ایـــران در تـعـــریـــف سردردهای مزمن روزانه، خاطر نشان کرد: <این قبیل سردردها 15 روز یا بیشتر در ماه بروز می‌کند. در سـردردهـای مـزمن روزانه ماده خاکستری پل دماغی خلفی، سری و بطنی و در برخی نقاط دیگر در ساختمان مغز کاهش چشمگیری می‌یابد. >
دکتر سمنانیان با بیان این که میزان کاهش ماده خاکستری در این قبیل سردردها ارتباط مستقیمی با طول مدت سردرد دارد، تصریح کرد: <کاهش ماده خاکستری تغییر مشترکی در همه مبتلایان به دردهای مزمن است. >
وی با بیان این که هم اکنون با کمک امکانات و تـجـهـیــزات پــزشـکــی بـشــر تــوانستـه نقشـه مغـزی موجودات را طراحی کند ، اظهار کرد:< در انسان هم به کمک ام آر آی و SMRI مشخص شده که در شرایط دردناک کدام بخش مغز فعال می‌شود. >
ریـیـس دهـمـیـن هـمایش علمی سالیانه انجمن بررسی و مطالعه درد در ایران در پایان گفت:< اگر چه در گذشته مطالعات مورفولوژی (شکل مغز بر اثـر اتوپسی ) حاصل می‌شد، اما امروزه به کمک دستگاه‌های تصویربرداری نظیر ام آر آی و SMRI پزشکان از این کار بی نیاز شدند>
در ادامه این مراسم رئیس انجمن لیزر پزشکی ایران دکتر سهلا مکملی در سخنرانی خود با موضوع کاربرد لیزر در درمان درد، اظهار کرد:< در کشورهای نظیر ژاپن و سوئیس با پذیرش قابلیت ضد دردی لیزر این شیوه درمانی تحت پوشش بیمه‌هاست. >
سهیلا مکملی گفت : <هم اکنون عملکرد لیزر در کاهش درد در میان بیماران ناشناخته است. بر اساس نتایج مطالعات انجام شده لیزر کم هزینه و کم عارضه‌تر است.>
رئـیــس انـجـمــن لـیــزر پـزشـکـی ایـران طـول اثـر لیزرهای درمانی کم توان را در کاهش درد 3 تا 6 ماه عنوان کرد و افزود:< از این نظر مشابه فیزیوتراپی است، در حالی که اثر مسکن‌های ضد درد بین- 24 -8 ساعت است.>
وی ادامه داد: <در مطالعه‌ای کارایی فیزیوتراپی و لیزر درمانی در کنترل درد ناشی از آرتروز زانو بررسی شد که اثر گذاری و ماندگاری لیزر کمی بیش از فیزیوتراپی نشان داده شد. >
مـکـمـلـی بـا تـأکـید بر این که لیزر درمانی برای کاهش درد در قسمت‌های مختلف بدن از جمله زانــــو، گــــردن و کــمـــر کـــاربـــرد دارد، گــفـــت: <از کــاربـردهـای ویـژه آن کـاهـش دردهـای سـرطـانـی است. >
دکتر مهرداد مکرم ــ رییس کلینیک درد دانشگاه علوم پزشکی زاهدان ــ در حاشیه همایش درد با رد ایـن بـاور غـلط که درد را باید تحمل کرد، افزود: <احساس درد تاثیر زیادی در فیزیولوژی و کارکرد بدن دارد.>
وی بــا اشــاره بــه بــروز دردهــای پـس از عـمـل جـراحـی در ادامـه، خـاطر نشان کرد:< شدیدترین دردها در بیماران مبتلا به سرطان است.>
دکتـر مکـرم بـه آمـار فـراوان سـزارین در کشور اشاره کرد و ترس ناشی از درد زایمان را یکی از علل آن بـرشمـرد و افـزود: <از این رو فعالیت بر روی زایمان‌های بی درد در کشور یک ضرورت به شمار می‌آید.>
ریـیــس کـلـیـنـیــک درد دانـشگـاه علـوم پـزشکـی زاهدان ، مؤثرترین روش برای ایجاد زایمان‌های بی درد را استفاده از بی حسی اپی دورال دانست و یادآور شد: <در این روش با تنظیم میزان دوز دارو بـرای جلوگیری از بروز اختلال در روند زایمان مـاده ضـد درد، تـزریق و عصب اپی دورال بلوکه می‌شود.>
وی عـارضـه طولانی شدن مدت زایمان را در برابر مزایای فراوان این شیوه کاهش درد را ناچیز عنوان کرد و در پایان یادآور شد: <هم اکنون از این شیوه برای انجام زایمان بدون درد در دانشگاه علوم پزشکی زاهدان استفاده می‌شود>
گـفـتـنــی اســت، پــروفـســور بــن رات از آلـمـان، پروفسور راوال از کشور سوئد و پروفسور رانیچ از سوئیس در دهمین همایش علمی سالیانه انجمن و بررسی مطالعه درد در ایران حضور داشتند.
نویسنده: افسانه غفاری